ارده

ارده، کنجد بوداده ی پوست کنده است که با سنگ کاملاً ساییده شده، و به مرور تبدیل به مایع می شود.

طبیعت ارده: 

طبیعت آن گرم و تر است.

خواص و افعال ارده:

خوردن و استفاده از آن به عنوان ضماد:

1-نرم کننده ی سفتی ها و ورم های سخت داخل و خارج از بدن است مثلا برای تحلیل کیست و فیبروم داخلی از آن به عنوان وعده­ ی غذایی استفاده می شود.

2- تحلیل چربی‏های زائد بدن مانند چربی شکمی

3- تحلیل چربی‏های زائد زیرپوستی

4- بازکننده‏ ی عروق 

5- تقویت کننده ‏ی نیروی جنسی چرا که کثیر الغذا و قلیل الفضول است یعنی تولید کننده ‏ی خون زیاد است و مواد زائد کمی دارد.

6- موجب گرم شدن معده و در نتیجه کاهش اشتها، رفع نفخ و ترش کردن می‏شود.

* افرادی که نمی خواهند اشتهای‏شان کم شود باید از مصلح آن که ترکیب عسل و سرکه است استفاده کنند یا ارده را با عسل مخلوط کرده، استفاده کنند و بعد از آن از کمی سرکه یا آب لیمو یا رب انار استفاده کند چرا که مانع کم شدن اشتها می شود.

7- تسکین دهنده ­ی درد، سوزش و خشکیِ عضوی است که با آتش سوخته.

موارد استفاده از ارده:

1- به عنوان وعده ی صبحانه:

با مخلوط کردن با عسل، شیره­ی انگور، شیره­ی خرما، شیره­ی توت یا شیرینی طبیعی دیگر 

2- به روش های دیگر:

در برخی شهرستان ها مانند اردکان که یکی از توابع استان یزد است، که تولید ارده ­ی سنتی منحصر به آنجاست، روش های گوناگونی برای مصرف آن وجود دارد. به عنوان مثال، غذایی با نام اشکنه­ ی ارده به روش زیر تهیه می‏شود:

چند قاشق ارده در کاسه ‏ای ریخته، تدریجا با کمی آب جوش مخلوط می‏کنیم تا به یک قوام معتدل و یکنواخت برسد ولی خیلی رقیق نباشد به طوری که ارده ‏ی آن معلوم نشود. در انتها به آن کمی نمک و ادویه و در صورت تمایل، روغن حیوانی اضافه کرده، با نان معمولی یا خشکی که در آن تلیت کرده، می‏خورند.

ترکیب دیگر برای تابستان، غذایی است به نام گورماست که به روش زیر تهیه می‏شود:

چند قاشق ارده را با یک قاشق رب انار و کمی آب خنک مخلوط کرده، به عنوان وعده ی ناهار استفاده می‏کنند.

جایگزین های مناسب:

کره یا سرشیر گاو جایگزین‏های خوبی برای ارده می‏باشند.

فصول مناسب برای استفاده از آن:

در همه‏ ی فصول می‏توان مصرف کرد ولی با تدابیری برای هر مزاج. به عنوان نمونه، بلغمی‏ها در همه‏ی فصول می‏توانند از آن استفاده کنند ولی صفراوی‏ها و دموی‏ها نباید در فصل بهار و یا تابستان، زیاد از آن استفاده کنند چراکه موجب بروز خارش، ریزش مو، آلرژی و غیره می‏شود مگر به تشخیص طبیب حاذق.

سن مناسب برای استفاده از آن:

برای افرادی بالای چهل سال مناسبتر است ولی اگر فردی دارای طبعی سرد باشد در همه ‏ی سنین می‏تواند از آن به عنوان غذا یا حتی دارو استفاده کند.

بیماری‏ها و ارده:

ارده برای بیماری‏های گرم و خشک از جمله: خارش بدن، جرب، تبخال، شوره ‏ی سر، بوی بد بدن و دهان، اسهال صفراوی، سوزش ادرار یا مدفوع و ... مضر می‏باشد. ولی برای بیماری‏های سرد و تر یا سرد و خشک مانند: چاقی شحمی یا چاقی ناشی از چربی، نفخ، رفلاکس یا ترش کردن معده، آروغ، گاز روده، ورم شکم، کیست، فیبروم، ورم های سخت، ام اس، فلج، سستی اندام، خواب آلودگی، کبد چرب، تنبلی و ... بسیار مفید می‏باشد.

در صورتی که فرد سرما خورده باشد، مصرف ارده در ابتدای سرماخوردگی اصلا توصیه نمی‏شود زیرا مزید بر علت شده و عامل ذکام و نزله را تشدید می‏کند. اما در کل به غیر از ایام سرماخوردگی می‏تواند باعث پیشگیری از سرماخوردگی شود.

همچنین، می‏توان در برخی از بمیاری‏ها مانند سردرد ناشی از التهاب سینوس‏ها یا سوختگی با آتش یا چربی‏های زیر پوستی از آن به عنوان پماد یا روغن موضعی استفاده کرد.