نشاسته

نشاسته همان کشک یا عصاره‌ی گندم است که با خیس کردن گندم تا مرحله‌ای که کمی دچار تخمیر شود و پوسته آن ترک بردارد، تهیه می‌شود. سپس گندم‌ها را با دست ورز می‌دهند تا پوسته‌ها به راحتی از مغز جدا شوند. مغز گندم نرم را می‌کوبند، آن را از صافی رد می‌کنند، پوسته‌ها را دور می‌ریزند و مایع صاف‌ شده را می‌گذارند تا ته‌نشین شود. آب روی آن را جدا کرده و بخش ته‌نشین شده را قالب می‌زنند و در آفتاب خشک می‌کنند. 

بهترین نوع نشاسته سفید، تازه، خالص و بدون آلودگی یا سیاهی است.

طبيعت آن‏: در آخر اول سرد و خشك و بعضى سرد و تر دانسته ‏اند.

افعال و خواص آن‏:

رادع: یعنی می‌تواند عوامل زیان‌آور، مواد آسیب‌رسان یا آثار ناخوشایند برخی بیماری‌ها را مهار کند یا کاهش دهد.

قابض: ماده‌ای که باعث جمع‌شدن، انقباض یا کاهش ترشحات اعضا می‌شود. به زبان ساده، داروی قابض جلوی اسهال، تعریق یا ترشحات بیش‌ازحد را می‌گیرد و بافت‌ها یا اندام‌ها را جمع‌تر و سفت‌تر می‌کند.

مغرى: يعنى لزج ‏كننده. داروى خشكى كه در آن رطوبت چسبناکى باشد كه به سوراخ‏ها و دهانه‏ هاى عروق و منافذ بچسبد و دهانه آنها را بسته و سطح آن را لزج كند؛ مانند كتيرا، صمغ عربى و نشاسته‏.

خواص برای چشم:

• نشاسته مصلح و تقویت‌کننده داروهای چشمی است، به بهبود زخم‌های چشمی، درمان خارش چشم، و جلوگیری از تجمع ترشحات در چشم کمک می‌کند.
• ترکیب آن با شیر زن یا سفیده تخم مرغ بصورت سرمه، سوزش، التهاب و درد چشم را بهبود می‌بخشد.
• و نرم کننده زبری پلک‌هاست.

خواص برای سینه و دستگاه گوارش:

آشامیدن دم‌کردهٔ این ماده، همراه با نبات یا اندکی روغن بادام نیم‌گرم، در قطع «نفث‌الدم»، خشونت حلق و سرفهٔ گرم، درد سینه و سل بسیار مؤثر است. همچنین برای بند آوردن خون‌بَواسیر، توقف خونریزی قاعدگی و درمان اسهالِ شکم کارساز است؛ به‌ویژه اگر همراه با عدسِ برشته ی پخته مصرف شود که قوت قبض و حبس آن را می‌افزاید. حریرهٔ آن از نزول نوازل به سینه جلوگیری می‌کند و افزودن پیهٔ بز به آن برای رفع «سَحج» (زخم یا خراش در روده) و مهار شدت عمل داروی مسهل مفید است.

و یک واحد وزن ماده را با سه تا چهار برابر وزن آن آب جو می‌پزند. و حقنه آن جهت درمان زخم‌های روده مفید است.

ورم:

ضماد نشاسته همراه با سرکه، برای درمان خناق (تورم گلو) و ورم‌های گرم (التهابات و ورم‌هایی که علت‌شان گرمی است)، مفید است.

خواص آن برای پوست:

مالیدن نشاسته همراه با زعفران بر پوست، برای رفع «کَلَف» (لکه‌های تیره پوستی یا کک‌ومک) مفید است.

خواص آن برای سم افعی:

مالیدن نشاسته همراه با شراب بر محل گزش افعی (مار سمی)، برای درمان یا کاهش اثرات نیش مار مفید است.

مضرات:

غذاییت کمی دارد و زیاده روی در مصرف آن میزان منی را کاهش داده و ایجاد انسداد و گرفتگی میکند، دیرهضم است و میگویند که تولید سودا میکند. 

مصلح آن:

شيرينی ها، كرفس و میخک.

جایگزین آن‏: برنج شسته شده و پودر یا گرد گندم به‌جامانده از سنگ آسیاب.

میزان مصرف‏: 5 تا 15 گرم