علت شباهت بسیاری از نسخه‌ها در طب ایرانی اسلامی

مدیر

24 خرداد 1404 - 15:17

یکی از نکات جالب در طب ایرانی–اسلامی، شباهت نسخه‌های درمانی پیشنهادی برای بسیاری از بیماران است.

شاید برای بسیاری این سؤال پیش بیاید که چرا نسخه‌های طب سنتی برای افراد مختلف، به‌ویژه در یک منطقه جغرافیایی، بسیار شبیه به هم است.

پاسخ این است که علت اصلی، به ماهیت بیماری‌ها، مزاج غالب مردم هر منطقه و همچنین سبک زندگی و تغذیه مرسوم آن سرزمین بازمی‌گردد.

در واقع،‌ اغلب افراد در یک جامعه دچار بیماری یا ضعف در یک عضو بدن خود هستند.

روش‌های درمان این بیماری‌ها معمولاً با تفاوت‌های اندکی، الگوی یکسانی را دنبال می‌کند.

چرا که افرادی که در یک موقعیت جغرافیایی مشابه زندگی می‌کنند، تحت تأثیر عوامل محیطی همچون نوع آب و هوا و خوراک، دچار سوءمزاج‌هایی مشابه می‌شوند. 

مثلاً در بخش وسیعی از ایران، مزاج سرشتی بسیاری از افراد گرم و خشک است و اقلیم بسیاری مناطق ایران نیز گرم و خشک یا سرد و خشک می‌باشد (به استثنای شمال و جنوب).

چنین ترکیبی باعث می‌شود بسیاری از اهالی این مناطق اگر به خوردن زیاد غذاهای گرم‌مزاج و خشک‌مزاج مانند ادویه‌ها، غذاهای تند، شور و سرخ‌کرده عادت داشته باشند، حرارت درونی بدن، به ویژه کبد، بیش از حد افزایش یابد.

نتیجه‌ی این سبک تغذیه و مزاج، بروز بیماری‌هایی مانند ریزش مو، اگزما، شوره سر، خارش بدن، التهاب و خشکی پوست، احساس حرارت در کف پا، حتی برخی بیماری‌های جدی‌تر مثل سرطان خون یا کاهش پلاکت خون و مشکلات مشابه می‌شود. 

به همین دلیل، غالب نسخه‌های درمانی توسط متخصصان طب اسلامی–ایرانی برای ساکنین این مناطق شامل پرهیز از مصرف زیاد غذاهای گرم و خشک و توصیه‌های عمومی برای متعادل‌سازی مزاج می‌شود. 

توصیه به مصرف شربت سرکه‌انگبین یا سایر ترشی‌های طبیعی مانند آبلیمو و آبغوره پیش از غذا، روش اصلی و مشترکی است که به افراد زیادی توصیه می‌شود و اغلب هم در درمان یا بهبود علائم بیماری‌های ذکر شده نقش مؤثری دارد.

 

در نهایت، علت شباهت نسخه‌های طب سنتی این است که بخش عمده‌ای از مشکلات تندرستی در هر منطقه، ریشه در شرایط نسبتاً مشترک زیست‌محیطی و تغذیه‌ای مردم آن منطقه دارد.

بنابراین راهکارهای پیشنهادی هم طبیعتاً شباهت زیادی پیدا می‌کنند؛ با این وجود، درمانگر طب ایرانی–اسلامی با بررسی دقیق‌تر شرایط هر فرد (سن، جنسیت، شغل، شدت بیماری و ...) نسخه را متناسب با نیازهای اختصاصی وی تنظیم می‌کند تا درمان مؤثرتر و فردمحور باشد.